Wat is bifasische slaap?
Van jongs af aan wordt je verteld dat door slapen gezond is! Maar bij bifasische slaap [1] gaat het niet om door slapen: bifasische slaap betekent dat je je slaap in twee fasen opsplitst.
Vandaar de term “gesegmenteerde slaap.”
In tegenstelling tot monofasische slaap, waarbij je de nacht in één keer doorslaapt, neem je bij bifasische slaap twee aparte slaapintervallen (drie tot vier uur).
Dit kan betekenen dat je 's nachts korter en met pauzes tussendoor slaapt en overdag een dutje doet.
Komt bifasische slaap uit de Middeleeuwen?
Ja, er zijn inderdaad aanwijzingen dat bifasische slaap in de Middeleeuwen [2] gangbaar was.
Mensen sliepen vaak in twee fasen: een langere slaap in de eerste helft van de nacht, gevolgd door een wakkere periode en dan nog een kortere slaap.
Tijdens deze wakkere periode lazen ze, baden ze of ontspanden ze gewoon.
Toen was er geen elektrisch licht en pasten mensen hun slaap aan het natuurlijke dag-nachtritme aan.
Het klassieke bifasische slaappatroon was als volgt:
- Slapen bij het vallen van de avond
- Wakker worden midden in de nacht en rusten
- Slapen tot zonsopgang
Dus, het is duidelijk: doorslapen is meer een moderne uitvinding.
Overzicht van verschillende slaappatronen
Voordat we naar het overzicht van verschillende slaappatronen gaan, is het belangrijk om te vermelden:
Je moet de slaapduur die je in je dagelijks leven nodig hebt, niet geforceerd verminderen. Luister naar je lichaam: sommige mensen hebben 6 uur nodig, anderen 8 uur slaap per dag.
Afhankelijk van je levenssituatie en slaapbehoeften moet je je ideale slaappatroon vinden door jezelf deze drie vragen te stellen:
- Past de slaapstijl bij mijn dagelijks leven en werk?
- Wat wil ik bereiken met het slaappatroon?
- Hoe lang wil ik het nieuwe slaappatroon implementeren?
Laten we nu eens nader bekijken welke patronen er zijn en wat ze betekenen:
| Slaappatroon | Betekenis | Slaaptijd | Toepassing |
| Monofasisch | Je slaapt continu in één lange fase | 7-8 uur | 7-8 uur zonder onderbreking slapen |
| Bifasisch | Twee slaapfasen op verschillende tijden | 6-7 uur | 3-4 uur, pauze, nogmaals 3-4 uur |
| Polyfasisch | Meerdere slaapfasen | 7-7,5 uur | Bijv. 5x90 minuten verspreid over de dag |
Het is belangrijk op te merken dat kunstlicht de normale routine [3] van elk slaappatroon kan belemmeren.
Als je voor het slapen op je telefoon zit, zal het moeilijk zijn om een nieuw slaappatroon succesvol toe te passen.
Ook voor mensen die van 9 tot 5 werken, kan het implementeren van een bi- of polyfasisch slaappatroon een uitdaging zijn.
Wees eerlijk tegen jezelf en je lichaam en pas je slaap aan op je werkleven.
Laten we nu van de algemene slaappatronen overgaan naar soorten bifasische slaap en hoe je deze kunt implementeren:
Soorten bifasische slaap
Is er een specifiek bifasisch slaapplan? Nee, er is geen universeel recept, maar we hebben verschillende manieren waarop je bifasische slaap kunt implementeren.
4-6 Uur Slaap en een Dutje
Een populair model is om 's nachts 4-6 uur te slapen en overdag een kort dutje te doen. Dit stelt je in staat om de nachtrust te verkorten en toch fris en uitgerust te zijn.
6-8 Uur Slaap en een Korte Powernap
Hier slaap je 's nachts 6-8 uur en neem je 's middags een korte powernap van 20-30 minuten. Deze kleine slaapboost kan je prestaties enorm verbeteren zonder de nachtrust drastisch te verkorten.
Tweemaal 4 Uur Slaap met een Korte Pauze
Deze variant lijkt op de historische bifasische slaap. Je slaapt tweemaal ongeveer 4 uur met een korte pauze van 1-2 uur ertussen.
Perfect om 's nachts wakker te worden, een beetje te lezen of gewoon te ontspannen.
Voor wie is bifasische slaap geschikt?
Dit slaappatroon is voor iedereen die zijn slaaptijd een beetje wil inkorten en de dag optimaal wil benutten.
Bifasische slaap is over het algemeen geschikt voor mensen die met relatief weinig slaap toekomen. Je merkt dit als je je al fit en uitgerust voelt na 5-6 uur slaap.
Dan zou een bifasisch slaappatroon bij je kunnen passen.
Hoe vaak komt bifasische slaap voor?
Vandaag de dag is bifasische slaap minder gebruikelijk dan vroeger, maar veel mensen wereldwijd passen dit patroon nog steeds toe.
Vooral in Zuid-Europese landen is het middagdutje, ook wel siësta genoemd, een vast onderdeel van het dagelijks leven.
Ploegarbeiders of mensen met flexibele schema's passen vaak ook bifasische slaap toe.
Volgens een studie [4] slaapt zelfs tot 60 procent van de respondenten volgens het bifasische slaappatroon.
Onze Conclusie
Bifasische slaap is een spannend alternatief voor traditionele slaappatronen.
Het biedt flexibiliteit en kan vooral in stressvolle tijden of bij onregelmatige werkuren voordelig zijn.
Of dit slaapschema voor jou geschikt is, hangt af van je individuele behoeften en je chronotype.
Heb je al bifasische slaapervaringen opgedaan of wil je het proberen? Vertel het ons dan natuurlijk graag en laat een reactie achter!
Veelgestelde vragen
-
Brengt bifasische slaap risico's met zich mee?
Bifasische slaap is over het algemeen veilig zolang je genoeg totale slaap krijgt en je slaapritme regelmatig blijft.
Een aanpassingsfase kan nodig zijn en een omschakeling kan veel discipline vereisen.
Tijdens de aanpassing kun je last krijgen van vermoeidheid of concentratieproblemen. Daarom raden we aan om slaapgewoonten te veranderen in een periode waarin je niet veel werk hebt.
-
Welke andere slaappatronen zijn er? (Monofasisch, bifasisch, polyfasisch)
Naast bifasische slaap zijn er monofasische slaap, waarbij je alles in één keer slaapt, en polyfasische slaap, waarbij slaap in meerdere korte fasen is verdeeld.
Elk heeft zijn voor- en nadelen.
-
Zijn polyfasische slaappatronen praktisch?
Polyfasische slaappatronen zijn zeldzaam en vereisen veel discipline en een geschikte omgeving. Ze kunnen nuttig zijn in speciale situaties, zoals extreme werkdruk.
Er zijn echter vaak uitdagingen, omdat veel banen alleen compatibel zijn met een monofasisch slaappatroon (7-8 uur slaap 's nachts).
-
Belet kunstlicht bifasische slaap?
Ja, kunstlicht kan het natuurlijke slaap-waakritme beïnvloeden en het moeilijker maken om bifasisch te slapen. Constante beschikbaarheid van licht bevordert vaak continu slapen.
-
Zijn er studies over bifasische slaap?
Ja, er zijn verschillende studies [1] die zich richten op bifasische slaap en de effecten ervan op gezondheid en welzijn.
Ze tonen aan dat bifasische slaap een gezond en effectief slaapmethode kan zijn als het goed gepland is.
-
Is polyfasische slaap gezond?
Polyfasische slaap kan gezond zijn als het correct wordt geïmplementeerd en de totale slaapduur voldoende is.
Het vereist echter zorgvuldige planning en aanpassing aan de persoonlijke levensstijl.
-
Welke slaapconcepten zijn er nog meer?
Als je meer wilt weten over concepten zoals bifasisch slapen, kun je ook ons rapport over schoonheidsslaapjes lezen [5].
-
Zijn spiertrekkingen normaal?
Ja, spiertrekkingen voordat je in slaap valt, zijn volkomen normaal.
-
Bronnen
- 1 In short photoperiods, human sleep is biphasic - PubMed
- 2 https://www.jstor.org/stable/2651611?origin=crossref
- 3 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jez.2189
- 4 Evolution of delta activity within the nonREM sleep episode: a biphasic hypothesis - PubMed
- 5 Beauty Sleep - Myth or Reality? | 2024
Liever ons een e-mail sturen? Dat kan natuurlijk ook. Vul simpelweg ons contactformulier in.