Wat zijn lucide dromen?
De term lucide komt van het Latijnse woord lucidus, wat ‘duidelijk’ of ‘helder’ betekent.
Bij lucide dromen gaat het dus over dromen waarbij je in een staat van helder bewustzijn verkeert.
Bij lucide dromen is de dromende persoon zich ervan bewust dat hij of zij zich op dat moment in een droom bevindt, én kan hij of zij ook actief invloed uitoefenen op wat er in de droom gebeurt.
Is de dromer zich bewust van het feit dat hij of zij droomt, maar lukt het niet om de droom zelf (deels) te sturen? Dan wordt dat een pre-lucide droom genoemd.
Overigens bleek uit de lucide dromen ervaringen van de personen die we hebben geinterviews, dat er vaak grenzen zitten aan de invloed die je op je lucide dromen kunt hebben.
`Zo zegt Ingrid: "Als ik te veel wilde, dan werd ik wakker, dus echt volledige vrijheid had ik in mijn lucide dromen niet."
Waarom dromen we?
Om de bijzondere kenmerken van lucide dromen te kunnen herkennen, is het handig om eerst te begrijpen wanneer en waarom mensen überhaupt dromen.
Een complete slaapcyclus duurt gemiddeld ongeveer anderhalf uur.
De meeste dromen vinden plaats tijdens de REM-slaap - de vierde en laatste fase van onze slaapcyclus.
De afkorting REM staat voor rapid eye movement, wat ‘snelle oogbeweging’ betekent.
Tijdens deze slaapfase bewegen de ogen namelijk druk onder de oogleden heen en weer. 👀
Dit is bij de daaraan voorgaande drie slaapfasen – de inslaapfase, de lichte slaapfase en de diepe slaapfase – niet het geval.
In de REM-fase slapen we weer lichter dan tijdens de diepe slaap, maar de lichaamsspieren zijn in deze fase volledig bewegingloos en praktisch verlamd.
Het is een manier van het lichaam om zichzelf te beschermen.
Het voorkomt namelijk dat je de bewegingen in je droomwereld daadwerkelijk uitvoert en jezelf daarbij mogelijk in gevaar brengt.
Na de REM-slaap worden de meeste mensen een paar seconden wakker voordat ze - meestal ongemerkt - aan de volgende slaapcyclus beginnen.
In de loop van de nacht worden bij elke volgende slaapcyclus de diepe slaapfasen korter en de REM-fasen langer.
In de laatste cycli krijgen we dus steeds meer REM-slaap. Daarom dromen we het meest tijdens deze fase van de nacht.
Of we nu aan boord van een piratenschip de oceaan bevaren of op een eenhoorn door de lucht vliegen... 🦄 Onze dromen hebben vaak geen duidelijke betekenis.
Hoewel onze hersenen tijdens het slapen actief blijven, worden onze gedachten gewoonlijk veel minder door logica gedreven dan wanneer we wakker zijn.
Slaaponderzoek heeft ook nu nog geen duidelijkheid over de oorzaak en het nut van dromen gebracht.
In principe wordt gedacht dat dromen betrekking hebben op ons eigen leven en gerelateerd zijn aan persoonlijke gesprekken, problemen en activiteiten.
Juist omdat we in onze slaap niet meer logisch denken, bieden dromen een bijzondere, creatieve manier om persoonlijke ervaringen te verwerken.
Lucide dromen: de belangrijkste kenmerken
De invloedrijke Duitse psycholoog en droomonderzoeker Paul Tholey definieerde lucide dromen als volgt:
"Lucide dromen zijn dromen waarin het men volledig duidelijk is dat men droomt en er naar eigen inzicht in kan handelen."
In een studie uit 1985 over de verschillen tussen normale en lucide dromen [1] schreef de wetenschapper een reeks "lucide criteria" voor lucide dromen, met behulp waarvan men een lucide droom duidelijker kan definiëren.
Grofweg samengevat zijn dit speciale kenmerken van een lucide droom: 👇
1. Je bent je ervan bewust dat je droomt.
2. Je herkent je eigen gedachten en gevoelens.
3. Je kunt het verdere verloop van de droom sturen en de personen en handelingen die zich voordoen actief veranderen.
Lucide dromen leren: technieken en tips
Lucide dromen kun je leren: daar zijn belangrijke onderzoekers naar deze dromen - zoals Paul Tholey en Stephen LaBerge - het over eens.
Er is echter geen simpel recept voor snel succes.
Wetenschappelijk onderzoek heeft wel verschillende methoden onthuld om effectief lucide dromen te bevorderen.
In grote lijnen wordt onderscheid gemaakt tussen het opwekken van lucide dromen met behulp van bewustzijnstechnieken en met behulp van middelen en externe prikkels.
Aangezien deze laatste twee nog niet grondig zijn onderzocht, raden wij je aan om de eenvoudige technieken te leren waarmee je lucide dromen met behulp van je eigen bewustzijn kunt opwekken.
Om je daarbij te helpen, presenteren we de belangrijkste tips en trucs om lucide te leren dromen. 👇
Gids: hoe kan ik lucide leren dromen?
Er zijn verschillende methoden bekend waarmee je bewust kunt proberen een lucide droom in gang te zetten.
Deze kunnen grofweg worden onderverdeeld in drie benaderingen:
- DILD
- WILD
- Meditatie en hypnose.
Dream-initiated lucid dreaming (DILD)
Bij de DILD-techniek (Dream-Initiated Lucid Dreaming) leer je tijdens het dromen te beseffen dat je droomt, om zo de droom te kunnen sturen.
Je kunt van tevoren oefenen om ook in de droomtoestand een kritische houding aan te nemen ten opzichte van de eigen bewustheidstoestand en je zo op lucide dromen voorbereiden.
Om deze methode toe te passen, moet je regelmatige realiteitstesten uitvoeren en jezelf aanleren om je in je droom te realiseren dat je aan het dromen bent.
Deze realiteitstesten kunnen samenhangen met bepaalde objecten (zoals bijvoorbeeld je handen), tekst die in dromen steeds verandert of objecten die simpelweg niet realistisch zijn, zoals bijvoorbeeld een vliegende paarse krokodil.
Realiteitstest: hoe herken je een lucide droom?
Hoe weet je nu of je wakker bent of droomt?
Volgens droomonderzoekers zijn realiteitstesten een goede methode om de eigen bewustzijnstoestand kritisch te onderzoeken.
Als je jezelf tijdens het wakker zijn al bepaalde realiteitstesten aanleert, vergroot je de kans dat je die in je dromen kunt toepassen.
In Christopher Nolan's kaskraker Inception [2] - waarin lucide dromen een centrale rol spelen - gebruikt Leonardo DiCaprio een tol om zijn bewustzijnstoestand te verifiëren. ✅
Als de tol na een bepaalde tijd begint te draaien en uiteindelijk uit balans raakt, is hij nog steeds wakker.
Als de tol echter oneindig blijft draaien, bevindt de hoofdpersoon zich in een droomwerkelijkheid.
Er zijn nog veel meer realiteitscontroles waarmee je je tijdens het slapen bewust kunt worden van het feit dat je droomt: 👇
- Spiegel: Zie je jezelf? Of zie je een veranderd spiegelbeeld?
- Vinger en handpalm: Kun je je vinger door je handpalm duwen?
- Lezen: Haal je ogen van de tekst en beweeg ze weer terug. Is de tekst veranderd?
- Houd je neus vast: Kan je nog steeds ademen als je je neus dichtknijpt?
- Tatoeages: Kijk eens naar je tatoeages? Zijn ze veranderd?
- Springen: Geldt de zwaartekracht of zweef je zachtjes als een veertje naar beneden?
- Klokkijken: Kijk een paar keer naar de klok. Komen de tijden overeen of zijn ze elke keer totaal anders?
Welke techniek je ook kiest, je moet de realiteitscontroles van je keuze meerdere malen per dag uitvoeren terwijl je wakker bent, om ze op een gegeven moment ook in je droomrealiteit te kunnen gebruiken.
Een belangrijk voordeel van de DILD-methode is dat het een natuurlijke manier is om lucide te dromen, waarbij je geen externe (hulp)middelen hoeft te gebruiken.
Een nadeel van de DILD-methode is dat er geen garantie is dat je lucide dromen snel zult leren opwekken. Het vereist oefening en veel geduld.
Met consistentie en doorzettingsvermogen kan deze techniek echter tot fascinerende lucide droomervaringen leiden.
De MILD-methode van Stephen LaBerge
De MILD-methode van een van de toonaangevende onderzoekers op het gebied van lucide dromen, wordt beschouwd als een van de meest populaire en effectieve technieken om daadwerkelijk bewust een lucide droom op gang te brengen.
MILD staat voor mnemonic induction of lucid dreams.
We leggen stap voor stap uit hoe het werkt:
- Voordat je gaat slapen, neem je je voor om na het dromen wakker te worden en je zoveel mogelijk details van je droom te herinneren.
- Probeer nadat je wakker geworden bent om je volledig op de droom te concentreren. Herinner je zoveel mogelijk informatie - bij voorkeur in chronologische volgorde.
- Daarna besluit je dat je nu een lucide droom wilt hebben - dat wil zeggen, dat je je bewust wilt worden van je droomtoestand terwijl je slaapt.
- Dan probeer je je in te leven in de omstandigheden van je droom en bewust waar te nemen of je al in een droom bent beland.
Vooral bij de eerste pogingen kan het moeilijk zijn om de weg naar de droom terug te vinden.
Maar als je je voortdurend richt op de inhoud van je droom en je intentie om een lucide droom te ervaren, vergroot je de kans om daadwerkelijk een lucide droom te krijgen. 🙂
De WBTB-methode
De WBTB-methode staat voor ‘Wake back to bed’, wat zoiets betekent als wakker worden en weer gaan slapen.
Vooral in combinatie met de MILD-methode zou deze methode de beste kansen bieden op het in gang zetten van een lucide droom.
Dit is het idee:
- Zet je wekker vroeger dan normaal. Het beste is om te mikken op een alarm na drie REM-fasen of volledige slaapcycli: dat is ongeveer na een nachtrust van 4,5 uur.
- Als de wekker gaat, blijf je ongeveer 15 tot 30 minuten wakker voor je weer gaat slapen.
Terwijl je wakker bent moet je jezelf echt wakker houden door bijvoorbeeld op te staan en een beetje te bewegen of jezelf mentaal enigszins bezighouden.
De WBTB-methode zou de kans op het ervaren van een lucide droom in de volgende REM-fase te vergroten.
In het begin kan het lastig zijn om direct weer in slaap te vallen nadat je een korte tijd wakker bent geweest.
Het is belangrijk om jezelf niet onder druk te zetten, want elke vorm van stress werkt het proces alleen maar tegen.
Vind je het lastig om snel terug te keren naar dromenland, dan zijn er hulpmiddelen die je erbij kunnen helpen, zoals het bijhouden van een droomdagboek.
Droomdagboek bij lucide dromen
Een droomdagboek kan goed helpen om met de MILD- en WBTB-methode een lucide droom op gang te brengen.
Leg een blocnote en een pen vlak naast je bed, zodat je de informatie uit je droom onmiddellijk na het wakker worden kunt verwerken. ✍️
Het is belangrijk om dit zo snel mogelijk te doen, want de inhoud van onze dromen vervliegt snel.
Door de droom op te schrijven, zal je je meer herinneren en is het makkelijker om actief met je dromen aan de slag te gaan.
Je kunt natuurlijk ook een speciaal droomdagboek kopen, waarin je je dromen gemakkelijk vast kunt leggen en waarin ook vaak uitleg gegeven wordt aan de hand waarvan je je dromen kunt interpreteren.
Naast voldoende ruimte voor gestructureerde droomaantekeningen biedt het nuttige tips en informatie over dromen en droominterpretatie.
Wake-initiated lucid dreaming (WILD)
WILD (wake-initiated lucid dreaming) benadert lucide dromen vanaf de andere kant.
In plaats vanuit je droom een lucide staat te bereiken, probeer je vanuit een wakkere staat in een lucide droom terecht te komen.
Dit doe je door je geest wakker te houden terwijl je lichaam in slaap valt.
Een voordeel van de WILD-methode is dat het een diepere luciditeit kan geven, wat betekent dat je meer controle hebt over je droomomgeving en je dromen levendiger maakt.
Een nadeel van de methode is echter dat het moeilijk is om deze onder de knie te krijgen. Het kan veel oefening en geduld vergen voor je de methode succesvol kunt gebruiken.
Ook slaapverlamming komt bij WILD vaker voor dan bij DILD. Slaapverlamming is een toestand waarin je wakker bent, maar niet in staat bent om te bewegen. Dit kan heel angstaanjagend zijn.
Wel moet worden opgemerkt dat WILD gemakkelijker is voor mensen die veel ervaring hebben met mediteren, of al veel ervaring hebben met DILD.
Matrassencheck tip: Wil je voor het eerst lucide leren dromen zonder veel meditatie-ervaring op zak te hebben? Dan is de DILD-methode waarschijnlijk gemakkelijker en effectiever dan de DILD-methode.
Meditatie en hypnose
Meditatie- en hypnosetechnieken worden ook als veelbelovende manieren beschouwd om lucide dromen mee op te wekken.
Beide technieken zijn gericht op lichamelijke en geestelijke ontspanning en combineren dat met gericht bewustzijn.
Zogeheten droomyoga, een variant van lucide dromen, heeft een lange geschiedenis in het boeddhisme en binnen de Tibetaanse Bön-religie.
Droomonderzoekers vonden een verband tussen het beoefenen van mindfulness-meditatie en regelmatig lucide dromen [3]. 🧘
Beginnen met mediteren
Met deze eenvoudige stappen kun je meditatie zelf proberen:
- Zoek een rustige plek waar je je op je gemak voelt en waar je ongestoord kunt mediteren.
- Ga rechtop zitten, met een recht bovenlichaam, zodat je de komende minuten vrij kunt ademen.
- Adem een paar keer diep in en uit en sluit je ogen.
- Concentreer je gedurende een periode naar keuze óf op je ademhaling, óf op al je lichamelijk gewaarwordingen.
- Komen er ondertussen andere gedachten naar boven, laat ze dan als wolken aan de hemel weer verder glijden zonder er dieper op in te gaan. ⛅
- Kom aan het eind van je meditatie terug naar het hier en nu en besteed geleidelijk aan steeds meer aandacht aan je omgeving en aan aanwezige achtergrondgeluiden voordat je langzaam je ogen opent.
Wil je meer weten over mediteren? Lees dan ons artikel over slaapmeditatie.
Lucide dromen ervaringen
We zijn inmiddels uitgebreid ingegaan op hoe je kan leren lucide te dromen.
Maar hoe is het nu echt om het mee te maken? Matrassencheck ging op zoek naar ervaringsdeskundigen en interviewde mensen over hun ervaringen.
"In het begin gebruikte ik DILD-technieken om lucide dromen op te wekken. Ik wende mezelf aan om meerdere keren per dag realiteitstesten uit te voeren. Een snelle scan van mijn omgeving om te controleren of er iets raars aan de hand was en het bekijken van tekst. In dromen is tekst namelijk vaak door elkaar gehusseld of verandert het elke keer als je ernaar kijkt.
Inmiddels heb ik de realiteitstesten niet meer nodig, want ik word lucide omdat ik mijn droomthema’s herken. Voor mij is dat het zien van geliefden die inmiddels zijn overleden, ik zit ineens weer op school, bevind me in het huis van mijn jeugd of in dat van mijn overleden grootouders. Je moet eerst genoeg van je dromen kunnen herinneren om te kunnen herkennen waar je regelmatig over droomt. Ik deed dat door na het wakker worden nog even te blijven liggen en me actief te proberen herinneren waarover ik gedroomd had. Vaak schreef ik mijn dromen ook op.
Als ik lucide droom – wat ongeveer 1-4 keer per week gebeurt – vind ik het fijn als ik iets positiefs in de omgeving kan veranderen, zoals de bomen in gekleurde herfstbladeren tooien. Soms kan ik vliegen, of het laten regenen.
Toch heb ik geen volledige controle over mijn droom. Ik kan bijvoorbeeld niet in menselijke vorm door muren lopen of door plafonds vliegen. Het is me maar een keer gelukt om door een muur heen te komen, en daarvoor moest ik mezelf in een gas veranderen.
Mijn angst voor tornado’s heb ik overwonnen door mezelf in dromen in een tornado te veranderen. Ik kan ook tornado’s of tsunami’s opwekken door er in mijn droom aan te denken of er tegen droompersonages over te praten. Voor tsunami’s ben ik voor mijn dromen nooit bang geweest, maar als ik er in mijn dromen bang voor was, kon ik mezelf te herinneren aan het feit dat ik onder water kan ademen en dus gewoon onder kan duiken.”
Sierra (35)
Leerde zichzelf lucide dromen en droomt nu 1-4 keer per week lucide
“Ik werd geteisterd door nachtmerries, toen iemand me vertelde dat ik ze de baas kon worden door de afloop van mijn dromen te veranderen. In mijn nachtmerries werd ik altijd door iemand achternagezeten. Op een gegeven moment wist ik dus dat dat wel moest betekenen dat ik droomde, en kon ik mezelf dwingen om wakker te worden. Omdat ik niet wilde dat de nachtmerrie terug zou blijven komen, heb ik na het wakker worden geprobeerd weer terug te komen in de droom om de afloop te veranderen. En dat lukte.
Natuurlijk zat ik er niet om te springen om weer in mijn nachtmerrie terecht te komen, maar ik ben iemand die problemen graag aanpakt. Ik heb het mijn eigen kinderen ook verteld toen ze op een gegeven moment nachtmerries kregen. Dat ze zich voor moesten stellen dat een monster uitgleed in de modder bijvoorbeeld. Ik weet eigenlijk niet of zij ook lucide dromen. Het lukt me minder dan vroeger, maar gaat het beste als ik na het wakker worden even opsta en dan weer verder slaap.”
Ine (65)
Gebruikt(e) lucide dromen om de strijd met nachtmerries aan te gaan
“Voor mijn 30ste had ik ongeveer eens per twee maanden een lucide droom. Nu komen ze minder vaak voor. Ik kom tegenwoordig wel eens in een lucide droom terecht als ik erg moe ben en op de bank tijdens het tv kijken in slaap val. Ik bevind me dan in een vreemde tussenstaat, en kom daar vaak in terecht door de geluiden van de tv die mijn droom binnendringen. Daar ben ik me dan vaag bewust van. Waar mijn lucide dromen over gingen, weet ik inmiddels niet meer, maar ik weet wel dat ik er daarna altijd een tijdje van ondersteboven was. Het verwarde me, maar was op een vreemde manier ook wel fijn."
Marcel (50)
Glijdt soms een lucide droom in als er prikkels van buitenaf aanwezig zijn
"Als ik wist dat ik droomde, wilde ik vaak juist wakker worden. Dan deed ik iets raars in mijn droom – zoals op de grond liggen. Ik denk dat mijn brein dan net iets harder moest werken om dat te doen en dan werd ik wakker.
Een van de leukste dingen die ik kon doen als ik besefte dat ik droomde, was met mijn armen slaan en vliegen. Ik had dan dus echt het gevoel dat ik zweefde. En het was ook lekker veilig, want ik wist toch dat ik droomde. Maar als ik te veel wilde, dan werd ik wakker, dus echt volledige vrijheid had ik in mijn lucide dromen niet. Als ik bijvoorbeeld droomde dat ik in de klas zat, dan kon ik wel vliegen in het lokaal, maar werd ik wakker zodra ik naar buiten wilde.
Als kind dacht ik dat dit allemaal heel normaal was. Ik had er geen trucje voor. Tegenwoordig heb ik geen lucide dromen meer, geloof ik. Ik weet ook niet waarom."
Ingrid (51)
Had als kind vaak lucide dromen
Zijn lucide dromen gevaarlijk? De nadelen en risico's
Hoewel de risico's en effecten van lucide dromen op lange termijn nog niet intensief zijn onderzocht, blijkt uit onderzoek dat lucide dromen voor gezonde mensen doorgaans niet gevaarlijk is.
Enkel in uitzonderlijke gevallen kunnen er negatieve gevolgen optreden.
Lucide dromen wordt niet zonder professionele observatie aanbevolen aan mensen die regelmatig kampen met slaapstoornissen of psychische problemen zoals depressie.
Juist de eerste lucide droompogingen kunnen de totale duur van de nachtrust verkorten. En slaapgebrek heeft een negatief effect op symptomen van depressie en kan met name angstgevoelens versterken.
Pogingen om een lucide droom in te stappen, kunnen soms ook leiden tot slaapverlamming - vooral in het begin.
Slaapverlamming is een soort slaapstoornis waarbij de gebruikelijke verlamming van de spieren tijdens de REM-slaap voor het inslapen of na het ontwaken kortstondig doorgaat, ook als men wakker is.
Er zijn ook gevallen bekend waarin lucide dromen bij mensen met psychische stoornissen tot een ervaring van derealisatie of dissociatie hebben geleid.
Dit betekent dat het bewustzijn moeite heeft om de werkelijkheid en de droomscenario’s te scheiden, zelfs als je wakker bent.
Heb je geen slaapproblemen of psychische klachten en lijkt lucide dromen je wel wat? Probeer het dan gerust uit! 👍
Hoe werkt een lucide droom volgens de wetenschap?
De eerste vermeldingen van lucide dromen dateren uit de oudheid - onder meer van de invloedrijke Griekse filosoof Aristoteles.
Het verschijnsel is echter pas sinds de jaren '70 en '80 door de psychologie en door middel van droomonderzoek diepgaand onderzocht en is wetenschappelijk bewezen.
Wetenschappers hebben het bestaan van lucide dromen in verschillende onderzoeken bewezen.
De bevindingen van de vooraanstaande psycholoog Stephen LaBerge worden in het onderzoek naar lucide dromen als bijzonder baanbrekend beschouwd.
In 1980 kon LaBerge tijdens een onderzoek naar lucide dromen [4] voor het eerst aantonen dat zijn proefpersonen tijdens het slapen bewust oogbewegingen maakten die vooraf waren afgesproken. 👁
In een ander onderzoek naar lucide dromen [5] slaagden wetenschappers er zelfs in om rechtstreeks met dromende proefpersonen in het slaaplaboratorium te communiceren en hen eenvoudige wiskundige puzzels te laten oplossen.
Verdere indrukwekkende bevindingen werden verkregen door een groep onderzoekers die in 2009 de hersenactiviteit van lucide dromers in kaart brachten [6].
Zij toonden aan dat de hersenactiviteit van lucide dromers zowel gelijkenissen met een wakkere staat als met REM-slaap vertoont en dat er vooral meer activiteit in frontale gebieden van de hersenen plaatsvindt. 🧠
Hoe vaak komen lucide dromen voor en wie kan ze ervaren?
Over het algemeen zijn lucide dromen zeldzaam en vormen ze slechts een fractie van alle dromen.
Volgens slaaponderzoeker Michael Schredl [7] van de Universiteit van Heidelberg zijn slechts ongeveer 0,5% van onze dromen lucide - dat is slechts één op de 200!
Toch heeft in principe ieder mens de mogelijkheid om lucide dromen te ervaren, want het valt te leren.
Onderzoekers van het Max Planck Instituut [8] benadrukken wel dat mensen met een meer uitgesproken polaire zone in de frontale hersenen, die verantwoordelijk is voor metacognitief denken, een grotere kans op lucide dromen hebben.
Dit verwijst naar het vermogen om bewust na te denken over de eigen denkpatronen en persoonlijke beslissingen kritisch in twijfel te trekken.
Dit betekent dat mensen die in het dagelijks leven goed zijn in kritische reflectie, ook beter in staat zijn om tijdens hun slaap controle te nemen over hun droomscenario’s.
Volgens een analyse van onderzoeken naar lucide dromen [9] heeft 55% van de mensen ooit wel eens een lucide droom gehad.
Opvallend was wel dat slechts 23% van de mensen uit het onderzoek aangaf dat zij regelmatig – minstens één keer per maand – lucide droomden.
Wat gebeurt er in het lichaam en de hersenen tijdens een lucide droom?
Onderzoekers hebben ontdekt dat de prefrontale cortex van de hersenen tijdens lucide dromen veel actiever is, dan tijdens een gewone REM-droom.
De prefrontale cortex is het gebied van de hersenen dat nodig is voor kritische zelfreflectie en het beoordelen en evalueren van onze gedachten en gevoelens.
Ook de sensomotorische cortex van de hersenen, die bewegingen en menselijke motoriek controleert, is tijdens lucide dromen actief.
Uit onderzoek blijkt dat als je je mentale voorstelling van fysieke bewegingen maakt, je de feitelijke vaardigheden om die bewegingen uit te voeren ook echt kunt verbeteren.
Slapend rijk worden mag dan niet bestaan, maar dromend beter in iets worden dus wel 😉.
Waarom lucide dromen: voordelen en mogelijkheden
De mogelijkheid om je bewust te worden van een droomwerkelijkheid en de gebeurtenissen in die droom actief beïnvloeden, brengt verschillende voordelen en nuttige toepassingen met zich mee.
We zetten ze op een rijtje.
Psychotherapie: nachtmerries en angst bestrijden
Helaas gaan onze dromen niet altijd over prachtige, fantasierijke ervaringen.
Van tijd tot tijd heeft iedereen ook te maken met nachtmerries, die met negatieve emoties zoals paniek of angst samengaan.
Vooral bij mensen die vaak gestrest zijn of zelfs aan chronische psychische aandoeningen - zoals depressie of een posttraumatische stressstoornis - lijden, zijn terugkerende nachtmerries een veel voorkomend probleem.
In deze gevallen komen traumatische en onverwerkte ervaringen regelmatig terug in dromen. Daarbij teisteren ze de getroffenen juist op het moment dat zij ontspanning zouden moeten vinden - tijdens het slapen.
Met behulp van lucide dromen is men niet langer hulpeloos overgeleverd aan deze schokkende nachtmerries en kan men de nachtmerries bestrijden.
Wie zich bewust wordt van zijn dromen, kan inzien dat de beangstigende scenario’s geen realiteit zijn en actief op zoek gaan naar de triggers van de angsten.
De lucide dromer heeft zelfs de kans om de droom in een positieve richting te sturen.
Slaaponderzoekers gaan ervan uit dat lucide dromen kunnen worden ingezet om verdrongen en onbewuste conflicten en ervaringen te helpen oplossen en innerlijke angsten te bestrijden.
Sport: trainen en motorische vaardigheden verbeteren
's Nachts ontspannen in bed, dromen van zware krachttraining in de sportschool en wakker worden met een goed getraind lichaam?
Dat zou pas echt een droom zijn... Maar zo eenvoudig is het natuurlijk niet!
Toch hebben vooraanstaande droomonderzoekers en sportwetenschappers als Paul Tholey bewezen dat het echt mogelijk is om een aaneenschakeling van complexe bewegingen van veeleisende sporten in dromen te trainen.
Dit betekent dat je motorische vaardigheden in je slaap kunt optimaliseren, om daar als je wakker bent van te profiteren.
Volgens onderzoek van de Duitse sportwetenschapper Daniel Erlacher [10] gebruikt bijna één op de tien van de ondervraagde Duitse atleten die minstens één keer per maand een lucide droom beleven, hun lucide dromen actief om hun vaardigheden te trainen.
In verdere studies hebben onderzoekers zelfs kunnen aantonen dat het mogelijk is de werkelijke spierkracht te vergroten door zich regelmatig spiersamentrekkingen voor te stellen. 💪
Creativiteit: de verbeelding stimuleren
Lucide dromen kunnen ons ook helpen creatief te denken en de verbeelding te stimuleren.
Als we wakker zijn doodt ons rationeel en logisch denken direct veel creatieve ideeën.
Als we dromen zijn er echter nauwelijks grenzen aan onze verbeelding en kunnen we zonder problemen vliegen of een diepgaand debat voeren met een dolfijn. 🐬
Controle krijgen over droomgebeurtenissen in lucide dromen geeft ons dan ook de kans om ongestoord creatieve scenario’s af te spelen.
Conclusie - Bewust dromen; is het mogelijk?
Het is duidelijk dat het aanleren van lucide dromen niet eenvoudig is. Het vergt heel wat mentale voorbereiding en oefening.
Toch blijkt uit wetenschap dat zelfs absolute beginners zonder problemen een lucide droom kunnen ervaren.
Voor gezonde mensen bieden lucide dromen een interessante manier om te experimenteren met het eigen bewustzijn en zo kun je jezelf ook wat beter leren kennen.
Mensen die echter last hebben van slaapstoornissen of psychische aandoeningen, wordt aangeraden voorzichtig te zijn met lucide dromen, tenzij ze hierbij professionele begeleiding hebben.
Samengevat biedt lucide dromen, mits met zorg benaderd, een bijzondere manier om jezelf en de grenzen van je bewustzijn te verkennen.
Waarom zou je het niet eens proberen en zien wat je over jezelf kunt ontdekken?
Veelgestelde vragen
-
Hoe krijg je lucide dromen?
Er zijn verschillende methoden die het je gemakkelijker kunnen maken om een lucide te dromen.
Met name de MILD-methode van droomonderzoeker Stephen LaBerge in combinatie met de WBTB-methode (wake-back-to-bed) blijkt bijzonder effectief.
-
Is een lucide droom gevaarlijk?
Lucide dromen zijn in principe niet gevaarlijk.
Toch kan het ook enkele negatieve gevolgen met zich meebrengen.
Mensen die lijden aan slaapstoornissen of die kampen met psychologische problemen, zouden lucide dromen alleen onder medisch of psychologisch toezicht moeten proberen.
-
Wanneer is de kans op een lucide droom het grootst?
De kans op een lucide droom is het grootst in de tweede helft van de nachtrust.
Dit komt omdat bij elke volgende slaapcyclus (gewoonlijk ongeveer 90 minuten) de diepe slaap afneemt en de REM-slaap toeneemt.
Tijdens de REM-fase vinden de meeste dromen plaats.
-
Is lucide dromen wetenschappelijk bewezen?
Ja, lucide dromen zijn al bewezen in een hele reeks wetenschappelijke studies.
De bevindingen van toonaangevende onderzoekers op het gebied van lucide dromen, zoals Paul Tholey en Stephen LaBerge, zijn bijzonder baanbrekend.
-
Was zijn levendige dromen?
Lebendige dromen zijn dromen die bijzonder echt en gedetailleerd aanvoelen. Ze zijn intens in termen van de helderheid van beelden, geluiden, gevoelens en soms zelfs geuren.
Levendige dromen kunnen zeer realistisch en emotioneel intens zijn, maar de dromer is zich meestal niet bewust van het feit dat hij droomt en heeft geen controle over de droom.
Een droom kan zowel levendig als lucide zijn, maar het een impliceert niet noodzakelijkerwijs het ander. Levendige dromen kunnen ook voorkomen zonder het bewustzijn of de controle die kenmerkend zijn voor lucide dromen.
-
Bronnen
- 1 https://www.gestalttheory.net/uploads/pdf/archive/traumgestalten.pdf
- 2 https://www.imdb.com/title/tt1375666/
- 3 https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0276236615572594
- 4 LUCID DREAMING: AN EXPLORATORY STUDY OF CONSCIOUSNESS DURING SLEEP - ProQuest
- 5 https://www.cell.com/current-biology/fulltext/s0960-9822(21)00059-2
- 6 Lucid dreaming: a state of consciousness with features of both waking and non-lucid dreaming - PubMed
- 7 https://psycnet.apa.org/record/2013-44278-011
- 8 https://www.mpg.de/9221184/w003_biologie_medizin_052-059.pdf
- 9 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/s1053810016301283
- 10 https://www.researchgate.net/publication/230727513_frequency_of_lucid_dreams_and_lucid_dream_practice_in_german_athletes
Liever ons een e-mail sturen? Dat kan natuurlijk ook. Vul simpelweg ons contactformulier in.